Jesteś w: Zbrodnia i kara

Budowa powieści – innowacje strukturalne (Zbrodnia i kara jako powieść polifoniczna)

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Zbrodnia i kara określana jest mianem powieści polifonicznej. Wyrażenia tego po raz pierwszy użył w 1963 roku Michaił Bachtin w książce Problemy poetyki Dostojewskiego, w której ta właśnie powieść zyskała miano jednej z najważniejszych książek XX wieku oraz za osiągnięcie humanistyki. Użyte przez niego określenie polifonia oznaczało wielogłosowość powieści.

Polifonia ta widoczna jest w takich elementach jak: różne interpretacje wydarzeń przez różnych bohaterów powieści, różnica ich ocen od ocen autora i narratora, przez co nie ma jednoznaczności interpretacyjnej.

Cechy powieści polifonicznej –
  • autonomia wewnętrzna głównego bohatera;
  • głos bohatera jest swobodny, niczym nie ograniczony, nie ingeruje w niego narrator;
  • widoczne jest poszukiwanie wielu prawd, odkrywanie różnych wątków, nie ma jednej przewodniej idei, która dominuje i determinuje zachowania i postępowanie bohaterów;
  • pluralizm światopoglądowy autora;
  • wykorzystanie przez autora kontrapunktu światopoglądowego, czyli zdarzenia dwu przeciwstawnych racji, np. serca Soni i rozumu Raskolnikowa;
  • w kolejnych wydarzeniach autor objawia prawdę i antyprawdę;
  • autor oraz narrator nie zajmują końcowego stanowiska, słaniając czytelnika do własnych poszukiwać intelektualnych i opowiedzenia się za którymś z rozwiązań.
Polifonia w powieści oznacza więc wielowarstwową kompozycję, bogactwo punktów widzenia, stanowisk, idei, dialog narratora i bohaterów z czytelnikami, ich poglądami oraz a bogatą tradycją.



  Dowiedz się więcej