Jesteś w:
Cyprian Kamil Norwid
Wiersz Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie jest największą w poezji Norwida „galerią sław”. Osoby wspomniane w wierszu reprezentują sobą różne zawody i wartości, filozofia współgra z literaturą, a nauka z rzemiosłem wojennym.
Kolejnym tekstem Norwida, w którym mamy do czynienia z wielkim człowiekiem, jest Bema pamięci żałobny – rapsod. Józef Zachariasz Bem był dowódcą artylerii podczas powstania listopadowego w 1830. Wsławił się jako feldmarszałek armii tureckiej oraz dowódca powstania na Węgrzech w latach 40. XIX wieku. Interesujący jest fakt, że wraz z przyjęciem islamu zmienił nazwisko na Murad Pasza. Wiersz Norwida ma charakter funeralny, opisuje pogrzeb wielkiego męża stanu. Jest to jednak uroczystość bardzo synkretyczna. [leksyk.] Składają się na nią atrybuty charakterystyczne dla epoki średniowiecza (sokół, koń, jaszczury, smoki), dla kultury antycznej (gałązki z drzewa laurowego) oraz kultury chrześcijańskiej (gromnica). Widoczne są też echa obrządków pogańskich (tłuczenie glinianych naczyń, kilka grup płaczek, z których każda grupa robi coś innego). Obraz wyłaniający się z tekstu jest niezwykle wyrazisty, oddziałuje na wzrok (plastyczne opisy chorągwi), słuch (opisy tłuczenia glinianych naczyń, śpiewu, płaczu), a nawet węch (płaczki niosą wonne zioła, a w powietrzu unosi się dym). Synestezja jest widoczna w całym tekście. Generał Bem staje się przewodnikiem, świadomym przełomowości swoich czasów, wskazującym orszakowi (czyli przedstawicielom społeczeństwa) drogę nad „grobu czeluściami” (niewolą). Wskazuje, że większą wagę należy przywiązywać do zwycięstwa moralnego niż do zwycięstwa zbrojnego, gdyż tylko wyższość moralności ponad siłą może pomóc w przetrwaniu narodu. Siła ducha zostaje porównana z siłą trąb jerychońskich, które zburzyły mury tak, jak teraz duch ma szansę zniszczyć ostoje niewoli i zła. Patos tekstu podkreśla zastosowany piętnastozgłoskowiec, czyli polska odmiana heksametru. Głównym wydźwiękiem tego tekstu jest zmiana, która następuje w pochodzie: z konduktu pogrzebowego, pochód staje się świadomym marszem silnych bojowników o szerzenie cnót, których ucieleśnieniem jest historyczna postać generała Bema.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Wielcy ludzie w twórczości Norwida
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimWiersz Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie jest największą w poezji Norwida „galerią sław”. Osoby wspomniane w wierszu reprezentują sobą różne zawody i wartości, filozofia współgra z literaturą, a nauka z rzemiosłem wojennym.
Kolejnym tekstem Norwida, w którym mamy do czynienia z wielkim człowiekiem, jest Bema pamięci żałobny – rapsod. Józef Zachariasz Bem był dowódcą artylerii podczas powstania listopadowego w 1830. Wsławił się jako feldmarszałek armii tureckiej oraz dowódca powstania na Węgrzech w latach 40. XIX wieku. Interesujący jest fakt, że wraz z przyjęciem islamu zmienił nazwisko na Murad Pasza. Wiersz Norwida ma charakter funeralny, opisuje pogrzeb wielkiego męża stanu. Jest to jednak uroczystość bardzo synkretyczna. [leksyk.] Składają się na nią atrybuty charakterystyczne dla epoki średniowiecza (sokół, koń, jaszczury, smoki), dla kultury antycznej (gałązki z drzewa laurowego) oraz kultury chrześcijańskiej (gromnica). Widoczne są też echa obrządków pogańskich (tłuczenie glinianych naczyń, kilka grup płaczek, z których każda grupa robi coś innego). Obraz wyłaniający się z tekstu jest niezwykle wyrazisty, oddziałuje na wzrok (plastyczne opisy chorągwi), słuch (opisy tłuczenia glinianych naczyń, śpiewu, płaczu), a nawet węch (płaczki niosą wonne zioła, a w powietrzu unosi się dym). Synestezja jest widoczna w całym tekście. Generał Bem staje się przewodnikiem, świadomym przełomowości swoich czasów, wskazującym orszakowi (czyli przedstawicielom społeczeństwa) drogę nad „grobu czeluściami” (niewolą). Wskazuje, że większą wagę należy przywiązywać do zwycięstwa moralnego niż do zwycięstwa zbrojnego, gdyż tylko wyższość moralności ponad siłą może pomóc w przetrwaniu narodu. Siła ducha zostaje porównana z siłą trąb jerychońskich, które zburzyły mury tak, jak teraz duch ma szansę zniszczyć ostoje niewoli i zła. Patos tekstu podkreśla zastosowany piętnastozgłoskowiec, czyli polska odmiana heksametru. Głównym wydźwiękiem tego tekstu jest zmiana, która następuje w pochodzie: z konduktu pogrzebowego, pochód staje się świadomym marszem silnych bojowników o szerzenie cnót, których ucieleśnieniem jest historyczna postać generała Bema.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -